予年十二,先君自虔州归,为予言:“近城山中天竺寺,有乐天亲书诗云:一山门作两山门,两寺原従一寺分。
东涧水流西涧水,南山云起北山云。
前台花发后台见,上界钟清下界闻。
遥想吾师行道处,天香桂子落纷纷。
笔势奇逸,墨迹如新。
”今四十七年矣。
予来访之,则诗已亡,有刻石存耳,感涕不已,而作是诗。
香山居士留遗迹,天竺禅师有故家。
空咏连珠吟叠壁,已亡飞鸟失惊蛇。
林深野桂寒无子,雨浥山姜病有花。
四十七年真一梦,天涯流落涕横斜。
六年逢此月,五年照离别。歌君别时曲,满座为凄咽。
留都信繁丽,此会岂轻掷。镕银百顷湖,挂镜千寻阙。
三更歌吹罢,人影乱清樾。归来北堂下,寒光翻露叶。
唤酒与妇饮,念我向儿说。岂知衰病后,空盏对梨栗。
但见古河东,荞麦花铺雪。欲和去年曲,复恐心断绝。
殷勤去年月,潋滟古城东。
憔悴去年人,卧病破窗中。
徘徊巧相觅,窈窕穿房栊。
月岂知我病,但见歌楼空。
抚枕三叹息,扶杖起相従。
天风不相哀,吹我落琼宫。
白露入肝肺,夜吟如秋虫。
坐令太白豪,化为东野穷。
余年知几何,佳月岂屡逢。
寒鱼亦不睡,竟夕相噞喁。
六年逢此月,五年照离别。
(中秋有月凡六年矣,惟去岁与子由会于此。
)歌君别时曲,满座为凄咽。
留都信繁丽,此会岂轻掷。
镕银百顷湖,挂镜千寻阙。
三更歌吹罢,人影乱清樾。
归来北堂下,寒光翻露叶。
唤酒与归饮,念我向儿说。
岂知衰病后,空盏对梨栗。
但见古河东,荞麦如铺雪。
欲和去年曲,复恐心断绝。
舒子在汶上,闭门相对清。
(舒焕试举人郓州。
)郑子向河朔,(郑仅赴北京户曹。
)孤舟连夜行。
顿子虽咫尺,兀如在牢扃。
(顿起来徐试举人。
)赵子寄书来,水调有余声。
(今日得赵杲卿书,犹记余在东武中秋所作《水调歌头》。
)悠哉四子心,共此千里明。
明月不解老,良辰难合并。
回顾坐上人,聚散如流萍。
尝闻此宵月,万里同阴晴。
(故人史生为余言:尝见海贾云中秋有月,则是岁珠多而圆,贾人常以此候之,虽相去万里,他日会合相问,阴晴无不同者。
)天公自著意,此会那可轻。
明年各相望,俯仰今古情。
受降城下紫髯郎。戏马台南旧战场。恨君不取契丹首,金甲牙旗归故乡。
西山走下丹砂丸,东山飞上黄金盘。
径从碧海升青天,半湿尚带波涛痕。
初辉淡淡寒不动,月华犹轻桂华重。
黄罗团扇暗花纹,蹙金突起双龙凤。
须臾正面天中央,银钲退尽向来黄。
乾坤熔入冰壼里,万象都无只有光。
平生爱月爱今夕,古人与我同此癖。
去年中秋天漆黑,今年中秋月雪白。
先生旧不论升斗,近来畏病不饮酒。
月下醒眼搔白首,明年月似今宵否?
命拙躬耕逢歉岁,旋营水菽度晨昏。
晴天田舍禾归窖,腊日山家酒满盆。
护竹短墙修复坏,浇花小井汲来浑。
早知不是封侯相,蓑笠何因肯出村。
华翁之窝字绿筠,第云不可无此君。手种淇园三万个,一一青含太古文。
龙鳞陡擘谷后雨,凤尾直破松梢云。为君传神者谁氏,醉沈淋漓走元气。
敲戛犹馀金石音,纵横不见龙蛇字。此君与翁俱有孙,琅玕肯让吾家门。
夹池檀栾借馀润,茂林风流依旧论。阿戎昔作童子游,把臂三日山中留。
卷头虽失王大令,眼底复得文湖州。文君妙手称三绝,墨池片片墨琼屑。
已教春雪擅前贤,况是秋霜同晚节。此图再更人再徂,恍然若对黄公垆。
未穷尘代沧桑事,嵇阮于今不可呼。
蓟苑朝回朔思催,故人相见且衔杯。持螯一醉星杓转,并马千门雪色来。
赐对实前明主席,为郎虚有大夫才。谁怜淮水兼天涌,望断黄金旧筑台。
喻郎一室苦竹里,南浦流云润湘几。图书以外无长物,仅堪容膝而已矣。
此膝一屈不复伸,无论其下无黄金。坐处须穿幼安榻,抱时但咏梁甫吟。
羡尔尚有腹便便,坦之不肯作杯桊。羡尔双肱力翘关,曲之可诣羲皇前。
但令此肱此腹安此膝,劝尔百年长一室。不见净名居士方丈间,千坐莲花千佛日。
南阳少妇道人装,皂纱蒙紒白帢方。口诵弥陀数声佛,手赍玄帝一瓣香。
有女求如南海相,生儿早作绣衣郎。堆箱越织重重锦,拄栋吴粳粒粒霜。
孔雀缠枝双到老,芝兰长砌玉成行。是时玄帝征魔返,十万黑帜摩空翔。
覆额难晞九阳发,徒跣长瘃修罗霜。人间福地有如此,明日幡然辞上苍。
即劝弥陀亦还俗,毋烦接引向西方。